Oι ασφαλισμένοι που σκοπεύουν να
συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις των βαρέων, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα
προσεκτικοί στις κινήσεις τους πριν την συνταξιοδότηση
Εκτός από τους ασφαλισμένους που
θεμελιώνουν τα ηλικιακά και χρονικά όρια μέχρι τις 18/8/2015 και μια άλλη
μεγάλη ομάδα ασφαλισμένων εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να συνταξιοδοτείται
με τα παλαιά όρια ηλικίας, καθώς δεν εμπίπτει στις αυξήσεις των ορίων ηλικίας
που θεσπίστηκαν με την ψήφιση του νόμου 4336/2015. Πρόκειται για τους
ασφαλισμένους που υπάγονται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Οι εργαζόμενοι
που ανήκαν στη λίστα των βαρέων επαγγελμάτων, λόγω της φύσης και της
επικινδυνότητας της εργασίας που επιτελούσαν, είχαν την δυνατότητα να συνταξιοδοτούνται
πρόωρα.
Όλες οι κατηγορίες ασφαλισμένων
σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα εξαιρούνται από την εφαρμογή της ισχύος του
Ν 4336/2015 ως προς τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης (παλαιοί και νέοι
ασφαλισμένοι). Ωστόσο οι προγενέστερες ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις και
ειδικότερα αυτές που επήλθαν μετά την ψήφιση του ν.4093/2012 είχαν ήδη αυξήσει
τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων σε βαρέα και ανθυγιεινά
επαγγέλματα.
Από τις αυξήσεις των ορίων
ηλικίας δεν διασώθηκαν ούτε οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία, ορυχεία, στις
οικοδομές, στις χημικές και φαρμακευτικές βιομηχανίες, στην κλωστοϋφαντουργία,
στα νοσοκομεία, στις υπηρεσίες υγιεινής και καθαριότητας, στις εταιρείες
πετρελαιοειδών κ.λπ. Το καθεστώς συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων με βαρέα είναι
ένα ιδιότυπο καθεστώς και δημιουργεί δυνατότητες συνταξιοδότησης διαφορετικών
ταχυτήτων.
Άλλες προϋποθέσεις για τη
θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος απαιτούνται για τους εργαζόμενους που
έχουν πολλά έτη ασφάλισης στα βαρέα (π.χ. 7.500), άλλες για αυτούς που έχουν
λιγότερα (π.χ. 3.600). Άλλες προϋποθέσεις απαιτούνται για τις γυναίκες
εργαζόμενες στα βαρέα, άλλες για τους άνδρες και ας έχουν τον ίδιο αριθμό
ημερομισθίων (π.χ. 4.500 εκ των οποίων 3.600 βαρέα).
Σε ορισμένες περιπτώσεις αρκεί η
συμπλήρωση των απαιτουμένων ετών ασφάλισης (π.χ. 10.500 από τις οποίες 7.500
βαρέα ή 4.500 από τις οποίες 3.600 βαρέα για τις γυναίκες), ενώ σε άλλες
περιπτώσεις απαιτείται να έχει συμπληρωθεί και το όριο ηλικίας (π.χ. άνδρες με
4.500 από τις οποίες 3.600 βαρέα, οικοδόμοι με 3.600 οικοδομικά κ.λπ.). Τέλος,
σε άλλους ασφαλισμένους δίνεται η δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών
ασφάλισης, σε άλλους όχι.
Για τους λόγους αυτούς, οι
ασφαλισμένοι που σκοπεύουν να συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις των βαρέων, θα
πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις κινήσεις τους πριν την
συνταξιοδότηση.
Θα διακρίνουμε ενδεικτικά τους
ασφαλισμένους του ΙΚΑ με βαρέα σε δυο κατηγορίες, παρουσιάζοντας συνοπτικά τις
προϋποθέσεις συνταξιοδότησης τους όπως έχουν διαμορφωθεί μέχρι σήμερα.
Α’ κατηγορία: Παλαιοί
ασφαλισμένοι/ες με 10.500 ημέρες εργασίας εκ των οποίων οι 7.500 σε βαρέα. Οι
εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξης με το όριο ηλικίας που
διαμορφώνεται κατά το έτος συμπλήρωσης των 10.500 ημερών ασφάλισης, εκ των
οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Η εξέλιξη του
ορίου ηλικίας πλήρους και μειωμένης σύνταξης αποτυπώνεται στον ακόλουθο πίνακα:
Άνδρες – Γυναίκες
Θεμελίωση Κατοχυρώνουν
συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ημερών εργασίας όχι
με την συμπλήρωση ορίου ηλικίας
Έτος συμπλήρωσης των 10.500
Ημέρες ασφάλισης 10.500 Όριο ηλικίας
Πλήρη Μειωμένη
Συμπλήρωση των 10.500 εκ των
οποίων 7.500 σε βαρέα πριν από τις 31/12/2012. Δεν θίγονται από τον ν.
4093/2012, αλλά ούτε από τον νόμο 4336/2015. 2010 10.500 55 53
2011 10.500 55 & 9 μήνες 53
& 9 μήνες
2012 10.500 56 & 9 μήνες 54
& 6 μήνες
Συμπλήρωση των 10.500 εκ των
οποίων 7500 σε βαρέα μετά την 31/12/2012. Θίγονται από τον ν. 4093/2012. 2013
10.500 60 & 9 μήνες 58 & 9 μήνες
2014 10.500 61 & 6 μήνες 59
& 6 μήνες
2015 10.500 62 60
Αναγνώριση νέων πλασματικών ετών
Έχουν δυνατότητα για αναγνώριση «νέων» πλασματικών ετών π.χ. παιδιών, σπουδών,
κενών ασφάλισης κ.λπ.
Οι ασφαλισμένοι αυτής της
κατηγορίας μπορούν να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη ασφάλισης για να συμπληρώσουν
τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση. Εκτός από όσους συμπληρώνουν
τις απαιτούμενες προϋποθέσεις μέχρι το 2010, όλοι οι άλλοι έχουν την δυνατότητα
να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη του ν.3996/2011 για την συμπλήρωση των
10.500.(σπουδών, κενών ασφάλισης, παιδιών, στρατιωτικής υπηρεσίας, ανεργίας,
ασθένειας κ.λπ.). Οι ασφαλισμένοι της κατηγορίας αυτής έχουν τη δυνατότητα με
εξαγορά πλασματικών χρόνων, να συνταξιοδοτηθούν σε όρια ηλικίας χαμηλότερα των
62 και 67.
Παραδείγματα:
– Άνδρας ασφαλισμένος του ΙΚΑ,
γεννημένος το 1961, το 2012 απολύθηκε είχε 9.200 ένσημα και 7.600 βαρέα. Έχει
δύο παιδιά και πτυχίο και έχει υπηρετήσει στον στρατό δύο χρόνια. Ο
ασφαλισμένος εάν αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο ασφάλισης (1.300 ημέρες π.χ.
παιδιών και σπουδών),μπορεί μέχρι το τέλος του 2012 να συμπληρώσει τις
απαιτούμενες 10.500 ημέρες ασφάλισης, ενώ έχει ήδη συμπληρώσει και τις 7.500
στα βαρέα. Στην περίπτωση αυτήν κατοχυρώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα για να
συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 56 ετών και 6 μηνών ή με μειωμένη σε
ηλικία 54 ετών και 6 μηνών.
– Γυναίκα ασφαλισμένη του ΙΚΑ,
γεννημένη το 1964 έχει μέχρι το 2011 10.000 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων οι
9.500 είναι στα βαρέα. Έχει δύο παιδιά και εξακολουθεί να εργάζεται. Η
ασφαλισμένη εάν αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο ασφάλισης 500 ημερών, μπορεί μέχρι
το τέλος του 2011 να συμπληρώσει τις απαιτούμενες 10.500 ημέρες ασφάλισης και
εφόσον έχει ήδη τα 7.500 βαρέα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 53 ετών και
9 μηνών με μειωμένη σύνταξη (το 2018) και σε ηλικία 55 και 9 μηνών με πλήρη (το
2020).
– Άνδρας ασφαλισμένος του ΙΚΑ,
γεννημένος το 1958 έχει μέχρι το 2014 7.500 ημέρες ασφάλισης όλες στα βαρέα,
Είναι άγαμος και έχει δύο χρόνια στρατιωτική υπηρεσία. Ο ασφαλισμένος παρόλο
που έχει 7.500 ημέρες στα βαρέα δεν μπορεί να συμπληρώσει τις απαιτούμενες
10.500 μέχρι το 2014.Συνεπώς θα συνταξιοδοτηθεί στα 62 και όχι νωρίτερα.
Β’ Κατηγορία: Παλαιοί
ασφαλισμένοι/ες με 4.500 ημέρες εργασίας εκ των οποίων οι 3.600 σε βαρέα.
1. ΑΝΔΡΕΣ
Η διαμόρφωση του καθεστώτος
συνταξιοδότησης των ανδρών ασφαλισμένων με βαρέα αποτυπώνεται στον ακόλουθο
πίνακα.
Θεμελίωση: κατοχυρώνουν
συνταξιοδοτικό δικαίωμα με την συμπλήρωση των απαιτούμενων ημερών εργασίας και
του απαιτούμενου ορίου ηλικίας
Συμπλήρωση των 4.500 εκ των
οποίων 3.600 σε βαρέα.(1.000 τα τελευταία 13 έτη). Συμπλήρωση του 60ου έτους
ηλικίας πριν τις 31/12/2012 Δεν θίγονται από τις νέες αυξημένες ηλικιακές
προϋποθέσεις του ν.4093/2012 ΕΤΟΣ, ΗΜ. ΑΣΦ/ΣΗΣ, ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 2012, 4.500, 60
έτη
Συμπλήρωση των 4.500 εκ των
οποίων 3.600 σε βαρέα. Συμπλήρωση του 60ου έτους ηλικίας μετά τις 1/1/2013
Θίγονται από τις νέες αυξημένες ηλικιακές προϋποθέσεις του ν.4093/2012 ΕΤΟΣ,
ΗΜ. ΑΣΦ/ΣΗΣ, ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 2013, 4.500, 62 έτη
Αναγνώριση “νέων πλασματικών
ετών” Δεν έχουν δυνατότητα αναγνώρισης “νέων” πλασματικών ετών
Οι άνδρες που συνταξιοδοτούνται
με τις διατάξεις των βαρέων είτε θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2010
είτε μετά την 1/1/2011 δεν έχουν την δυνατότητα να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη
του ν 3996/2011, δηλαδή παιδιών, σπουδών ή κενών ασφάλισης κ.λπ., αλλά μόνο
στρατιωτικής υπηρεσίας με εξαγορά ή χρόνου επιδοτούμενης ανεργίας ή ασθένειας
χωρίς εξαγορά (μέχρι 200 ημέρες και να έχουν πραγματοποιηθεί την τελευταία
δεκαετία πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη ή του ορίου συμπλήρωσης της
ηλικίας). Οι εργαζόμενοι άνδρες αυτής της κατηγορίας, εάν μέχρι το τέλος του
2012 δεν έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (και χρονικές και
ηλικιακές ), επιβαρύνονται άμεσα με δύο έτη ακόμα εργασίας.
Παραδείγματα:
– Άνδρας ασφαλισμένος του ΙΚΑ,
γεννημένος το 1957, έχει μέχρι το 2012 7.000 ημέρες όλα σε βαρέα. Από τον
Αύγουστο του 2012 είναι άνεργος. Πότε θα συνταξιοδοτηθεί; Ο ασφαλισμένος αυτός
δεν κατοχυρώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012. Έχει τις
απαιτούμενες ημέρες εργασίας στα βαρέα (4.500 και 3.600 βαρέα) δεν έχει όμως το
απαιτούμενο όριο ηλικίας μέχρι το τέλος του 2012, δηλαδή δεν έχει συμπληρώσει
το 60ο έτος της ηλικίας του μέχρι τις 31/12/2012. Συνεπώς θα συνταξιοδοτηθεί με
την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας σας (το 2019) με την προϋπόθεση ότι
θα έχει 1.000 ημέρες εργασίας σε βαρέα τα τελευταία 13 χρόνια πριν την
συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για σύνταξη, δηλαδή πριν από το 62ο έτος της
ηλικίας του.
2. ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Οι ασφαλισμένες με βαρέα
δικαιούνται σύνταξης με το όριο ηλικίας που διαμορφώνεται κατά το έτος
συμπλήρωσης των 4.500 ημερών ασφάλισης εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 στα
βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα και εξ αυτών 1.000 τουλάχιστον να έχουν
πραγματοποιηθεί τα τελευταία 13 χρόνια πριν από την συμπλήρωση του ορίου
ηλικίας συνταξιοδότησης. Η διαμόρφωση του καθεστώτος συνταξιοδότησης των
γυναικών ασφαλισμένων με βαρέα αποτυπώνεται στον ακόλουθο πίνακα.
Θεμελίωση : κατοχυρώνουν
συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ημερών εργασίας, όχι
με την συμπλήρωση ορίου ηλικίας.
Συμπλήρωση των 4.500 εκ των
οποίων 3.600 σε βαρέα.(1.000 τα τελευταία 13 έτη). Συμπλήρωση του 60ου έτους
ηλικίας πριν τις 31/12/2012 Δεν θίγονται από τις νέες αυξημένες ηλικιακές
προϋποθέσεις του ν 4093/2012
ΕΤΟΣ ΣΥΜ/ΣΗΣ ΤΩΝ 4.500 ΚΑΙ 3.600
ΒΑΡΕΑ ΗΜΕΡΕΣ ΑΣΦ/ΣΗΣ ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ
2010 4.500 55
2011 4.500 56
2012 4.500 57
Συμπλήρωση των 4.500 εκ των
οποίων 3.600 σε βαρέα. Συμπλήρωση του 60ου έτους ηλικίας μετά την 1/1/2013
θίγονται από τις νέες αυξημένες ηλικιακές προϋποθέσεις του ν 4093/2012 ΕΤΟΣ,
ΗΜ. ΑΣΦ/ΣΗΣ, ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 2013, 4.500, 62
Αναγνώριση “νέων πλασματικών ετών
Έχουν δυνατότητα αναγνώρισης “νέων πλασματικών ετών”
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Οι εργαζόμενες γυναίκες αυτής της
κατηγορίας που ήδη είναι επιβαρημένες από τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας του ν.
3863/2010,επιβαρύνονται περαιτέρω έως και πέντε έτη, εάν μέχρι τις 31/12/2012
δεν έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης. Όσες συμπληρώνουν τις
προϋποθέσεις μετά την 1/1/2013 θα συνταξιοδοτηθούν με πλήρη σύνταξη σε ηλικία
62 ετών.
Παραδείγματα:
– Γυναίκα ασφαλισμένη του ΙΚΑ,
γεννημένη το 1960 με ένσημα ΙΚΑ στα βαρέα και ανθυγιεινά Έχει συμπληρώσει τις
προϋποθέσεις μέχρι το 2012 (4.500 και 3.600 βαρέα).Πότε θα συνταξιοδοτηθεί;
Εφόσον μέχρι το τέλος του 2012 έχει συμπληρώσει 4.500 ημέρες εργασίας, εκ των
οποίων 3.600 ημέρες στα βαρέα και ανθυγιεινά, έχει κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό
δικαίωμα για να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 57ου
έτους της ηλικίας της (το 2017).
– Γυναίκα ασφαλισμένη του ΙΚΑ,
γεννημένη το 1963 έχει πραγματοποιήσει από το 1989 μέχρι το 2012, 5.901 ένσημα
στα βαρέα και συνεχίζει την εργασία της. Η γυναίκα αυτή συμπληρώνει τις
προϋποθέσεις των βαρέων (4.500 εκ των οποίων 3.600 βαρέα) το 2010 εφόσον μέχρι
τότε έχει 5.586 ημέρες εργασίας στα βαρέα από τις οποίες 1.000 τα τελευταία 13
χρόνια. Συνεπώς θα συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 55 ετών(το 2018).
Oι γυναίκες που θεμελιώνουν
συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το 2010, δηλαδή συμπληρώνουν τις απαιτούμενες
προϋποθέσεις για να συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις των βαρέων σε ηλικία
55ετών, δεν έχουν το δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικών ετών του ν.3996/2011,
καθώς οι προϋποθέσεις συνταξιοδότηση τους δεν μεταβλήθηκαν με τον ν.3863/2010,
αλλά ούτε με τον ν.4093/2012. Αντίθετα οι γυναίκες που θεμελιώνουν
συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2011 και μετά έχουν την δυνατότητα να
αναγνωρίσουν πλασματικά έτη παιδιών, σπουδών κ.λπ. για να συνταξιοδοτηθούν με
τις διατάξεις των βαρέων.
Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία της
Κυριακής» στις 5 Μαρτίου 2017